Güneş Nasıl Oluştu

Günümüzden yaklaşık 4.5 milyar yıl öncesinde, uzay boşluğunda serbest halde olan gaz ve toz parçacıkları yerçekiminin etkisiyle bir araya gelerek güneş sisteminin oluşumunu başlattılar. Peki, diğer gezegenlerden farklı olarak Güneş nasıl oluştu?

Uzayda serbest halde çok fazla miktarda gaz ve toz bulutu bulunmaktadır. Bunlar, nebula veya bulutsu olarak adlandırılırlar ve potansiyel yıldız sistemi oluşum bölgeleridir. Fakat bir bulutsu, kendisini harekete geçirecek ve içe çöküşünü başlatacak herhangi bir etki olmadan yıldız sisteminin oluşumunu başlatamaz. Güneş sisteminin oluşumunu tetikleyen etkinin de yakındaki bir süpernova patlamasının yaydığı şok dalgası olduğu düşünülmektedir.

Ayrıca, böyle bir süpernovanın uzay ölçeğinde düşünüldüğünde, kısmen yakın bir konumda patladığını söyleyebiliriz. Çünkü süpernovalar, normalde bulutsuların içerisinde bulunmayan büyük miktarlarda radyoaktif elementler serbest bırakır. Ve bu elementleri günümüzde güneş sistemi içerisinde görebiliyoruz.

İçe çöküşü başlayan bulutsu içerisinde dönme hareketine başlayan parçacıklar, daralan bir disk bulutuna dönüşürken, sonunda Güneş olacak bir önyıldız oluşturmak için merkezde bir araya toplandı.

Oluşan önyıldız, yıllar içerisinde çevresindeki malzemeleri toplarken, kendi yerçekimi kuvveti altında çökmeye devam etti. Artan kütleyle birlikte, sıkışmanın oluşturduğu basınç nedeniyle, önyıldız milyonlarca santigrat dereceye kadar ısındı.

Bu aşamada, önyıldızın yerçekimi kuvveti, gaz ve toz parçacıklarının çoğunu çevresinden yüz milyonlarca kilometre boyunca her yöne çekmişti ve henüz füzyondan güç almayan bir hidrojen ve helyum küresiydi. Fakat, Güneş’in çekirdeğindeki en önemli reaksiyon olan hidrojen atomlarının helyuma dönüştürülerek enerji üretildiği nükleer füzyonun gerçekleşmesi için gereken sıcaklığa yaklaşıyordu.

Artan sıcaklığın gerekli seviyeye ulaşması sonucunda, önyıldızın en sıcak ve en yoğun bölgesinde nükleer füzyon reaksiyonları başladı. Reaksiyonlar sonucunda ortaya çıkan enerji, Güneş’in basıncında ve sıcaklığında ani bir artışa neden oldu ve çekirdek bölgesi boyunca zincirleme reaksiyonlar yarattı. Bu reaksiyonlar, Güneş’in sadece parlamaya başlamasına ve patlamasına neden oldu.

İlk patlamadan sonra hızla genişleyen Güneş soğumaya başlarken, soğudukça füzyon reaksiyonlarının bir kısmı oluşturulamadı. Artık, füzyon enerjisi genişleyen dışa doğru momentumu sürdürecek kadar etkili olamadığı için genişleme durdu ve Güneş büzülmeye başladı.

Bu, önce füzyon reaksiyonunu stabil bir duruma getirdi, fakat Güneş’in büzülmesi devam ettikçe, reaksiyon alanı tekrar artmaya başladı. Güneş, reaksiyon alanının yine çok büyük olduğu noktaya kadar büzüldüğünde, Güneş bir kez daha genişledi ve tekrar patlayarak uzaya daha fazla madde fırlattı.

Ancak bu sefer genişleme ve patlama ilk sefer olduğu kadar etkili değildi. Bu durum, birçok kez daha tekrar ve tekrar meydana geldi. Fakat her seferinde patlama daha zayıf, daralma ve genişleme daha küçük ölçekte gerçekleşti. Güneş’in patlamaları, milyonlarca yıl sonra yavaş yavaş azaldı ve sonunda stabil hale gelip, günümüzdeki haline ulaştı.

Bu patlamalar bugün hala gerçekleşmeye devam ediyor. Fakat, günümüzdeki patlamalar sonucunda ortaya çıkan maddeler, Güneş’in yerçekiminden kaçmak için yeterli hıza sahip olmadıkları için Güneş sistemi içerisinde doğrudan bir kaos yaratamıyorlar.

Güneş büyüklüğündeki bir yıldızın, bulutsu çöküşünün başlangıcından olgunlaştığı döneme kadar geçen süre yaklaşık 50 milyon yıldır. Güneş’in bu olgun evrede yaklaşık 10 milyar yıl kalacağı düşünülüyor. Sonrasında, Güneş’in içindeki hidrojen tükenecek ve yıldız şişerek, Dünya’yı da içine alabilecek kadar genişleyecek. Çekirdeğindeki helyumun sonlanmasıyla birlikte soğumaya başlayacak ve büzülerek bir beyaz cüce yıldıza dönüşecek.

Bunları da Öğrenmek İsteyebilirsin

• Yıldızlar Nasıl Oluşur
• Yıldız Ölümü Nasıl Gerçekleşir
• Yıldız Türleri ve Yıldızların Sınıflandırılması
• Siyah Cüce Yıldız Nedir
• En Parlak Yıldızlar Listesi
• Güneş Ne Kadar Sıcak