21 Aralık 2022 Kış Gün Dönümü Nedir
Mevsimleri öğrenirken bahsedilen günlerden biri olan 21 Aralık tarihi neyi ifade ediyor? Kış gün dönümü nedir ve ne zaman gerçekleşir?
Her yıl 21 Aralık tarihinde gerçekleşen Kış Gün Dönümü, bu yıl Türkiye yerel saatine göre 22 Aralık 00:48 tarihinde gerçekleşecek. Peki Kış Gün Dönümü nedir?
Kış gün dönümü; Güneş’in Oğlak Dönencesi üzerine tam olarak 90 dereceyle ışınlarını gönderdiği zamana verilen isimdir. Bu gün dönümünde, Güney Yarım Küre’de en uzun gündüz ve en kısa gece gerçekleşirken, Kuzey Yarımküre’deki bizler için 21 Aralık gün dönümü, yılın en uzun gecelerini ve en kısa günlerini beraberinde getirir. Bu gün dönümünün ardından Kuzey Yarımküre’de günler uzamaya ve geceler kısalmaya başlar.
Gün dönümü, Dünya’nın ekseninin eğiminden ve Güneş’in etrafındaki yörüngesel hareketinden kaynaklanır.
Dünya, kendi eksenindeki dönüşü sırasında dik bir yörüngede dönmüyor. Dünya’nın ekseni yaklaşık 23,5 derece eğimlidir. Bu eğim, Güney ve Kuzey Yarımkürelerin Güneş ışınlarını alma derecelerini değiştirir ve böylece yarımküreler arasındaki sıcaklık farklılıklarının oluşmasını sağlar.
Her yılın başında Güneş ile Dünya arasındaki mesafe minimuma düşse de, Kuzey Yarımküre’de Kış mevsimi yaşanmaktadır. Çünkü, kış ve yaz mevsimlerinin oluşmasına neden olan Güneş’e olan uzaklığımız değil, eksen eğimi veya Güneş ışınlarının geliş açısıdır.
21 Aralık gün dönümü sırasında, Güneş, Oğlak Dönencesi üzerinde tam tepedeyken, Ekvator’un güneyindeki bölgelerin gün uzunluğu 12 saatin üzerindeyken, kuzeyindeki tüm bölgelerde gün uzunluğu 12 saatten kısadır. Bu tarihten itibaren Kuzey Yarımkürede günler uzayacak ve geceler kısalmaya başlayacaktır.
Türkiye’de kış gün dönümü yaklaştıkça, Güneş’in gökyüzündeki konumu, ufuk çizgisine doğru yaklaşarak alçak bir güzergah izler. Güneş izlediği güzergah ve açısındaki değişim net olarak görülebilir. Öğle vakti Güneş’in gökyüzünde ne kadar alçak göründüğünü fark edeceksiniz. Ufuk çizgisine yaklaştıkça gün doğumu ve batışı arasındaki geçen süre azaldığı için de gün uzunluğu azalır. Yaz mevsiminde ise, Güneş’in izlediği güzergah ufuk çizgisinden uzaklaştığı için gün uzunluğu artar.
21 Aralık kış gün dönümünde, Güneş ufuk çizgisine yaklaştığı için öğle saatlerindeki gölgeniz yılın en uzun öğle gölgesidir. Güney Yarımküre’de ise tam tersidir. Güneş tepededir ve yılın en kısa öğle gölgesidir.