NASA’dan Yeni Kara Delik Animasyonu
Kara delikler, bilinmezliğinden dolayı evrende en merak edilen cisimlerden birisidir. Ve söz konusu bu cisimler olduğunda, neye benzediklerini veya nasıl davrandıklarını yeni yeni astronomi ile ilgilenmeye başlayan birisine anlatmak çok karmaşıktır. NASA, bu sorunu biraz da olsa çözmek adına, yeni bir kara delik görseli oluşturarak, kara deliklerin yapılarını ve çevresine etkisini göstermeye çalıştı.
Kara delikler, çevresindeki uzayı bükerek, madde ve ışığı hapsedebilen yüksek yoğunluklu bölgelerdir. Eğer uzaydaki herhangi bir cisim, kara deliğe yaklaşarak, olay ufku olarak adlandırılan geri dönüşü bölgeye girerse, kara delikten kaçması mümkün değildir. Işık bile bu bölgeden kaçmak için yeterince hızlı değildir.
Kara Delikler Neden Böyle Görünüyor
Bu yeni animasyon, kara deliğin oluşturduğu devasa yer çekimini etkisinin çevre alanını nasıl büktüğünü gösteriyor. Animasyonda, kara deliğin içine düşen maddelerin Toplama Diski adı verilen ince ve sıcak bir yapıda toplanış görünümü simüle ediliyor. Ve kara deliğin devasa yer çekiminden dolayı, diskin farklı bölgelerindeki maddelerin yaydığı ışık bükülerek, şekilsiz bir görüntü oluşturuyor.
Kara deliğe yakın yerlerde gaz, ışık hızına yakın bir hızda dönerken, dış kısımlarda ise biraz daha yavaş dönüyor. Bu fark, kara delik etrafındaki malzemelerin açık ve koyu şeritler oluşturmasına neden oluyor.
NASA, animasyonu oluştururken yan bakış açısını kullandığı için, disk solda sağda olduğundan daha parlak görünür. Bu durum Albert Einstein’in görecelilik etkisi ile açıklanan ve Doppler efekti denilen durumdur. Diskin sol tarafındaki parlayan gaz malzemeler bize doğru çok hızlı hareket ettiğini için daha parlak görünürler. Bunun tersi, sağ tarafta meydana gelir. Gaz malzemeler bizden uzaklaşır şekilde göründüğü için, daha az parlak görünürler. Bu asimetri, diske bakış açısını dikey olarak yaptığınızda, kaybolur. Çünkü bu bakış açısından hiçbir malzeme size yaklaşır veya uzaklaşır şekilde görünmez.
Kara deliğe en yakın bölümde yer çekimsel ışık bükülmesi o kadar aşırı olur ki, diskin alt kısmını, kara deliğin dışına çıkan parlak bir ışık halkası olarak görebiliriz. Bu Foton Halkası olarak adlandırılan halka, kara deliğin içerisine alınmadan önce cisimlerin bulunduğu son yer olarak, daha ince ve soluk bir çok halkadan meydana gelir. Soluk görünmelerinin sebebi, ışığın kara delik içine kaçmadan önce sadece iki veya üç tur atabildiği bir yer olmasından kaynaklanıyor.Bu animasyonda, modellenen kara delik küresel olduğundan, foton halkası herhangi bir bakış açısından neredeyse dairesel ve aynı görünüyor.
Foton halkasının içinde, olay ufkunun yaklaşık iki katı büyüklüğünde, Kara Delik Gölgesi olarak adlandırılan bölge bulunur.
NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde özel yazılım kullanarak bu harika animasyonu oluşturan Jeremy Schnittman, “Bu animasyon gibi simülasyonlar ve filmler, Einstein’ın yer çekiminin uzay ve zamanı büktüğünü söylediğinde, bunun ne anlama geldiğini görselleştirmemize yardımcı oluyor.” dedi.
Kaynak: NASA
- Astronomik Birim Nedir
- Işık Yılı Nedir
- En Büyük Kara Delik
- Kara Delikler
- İlk Kara Delik Fotoğrafı
- En Büyük Yıldız