Ay Neden Parlak
İçerisinde bulunduğumuz sistemin yıldızı Güneş, devasa bir alev topu olduğu için çevresine yaydığı ışık ile Dünya’yı aydınlatıyor. Peki bir yıldız olmamasına rağmen, geceleri gökyüzündeki en parlak cisim olan Ay neden parlak?
Ay, Güneş’ten gelen ışınları yüzeyinden tıpkı bir ayna gibi yansıttığı için parlak görünüyor. Yani Güneş olmasaydı, Ay, gezegenimizde gördüğünüz bir kaya parçasından farksız olurdu. Bu durum diğer bütün gezegenler için de geçerlidir. Gece gökyüzünde gördüğünüz Venüs, Mars, Satürn ve Jüpiter gibi gezegenler Güneş’ten gelen ışınları yansıttıkları için görünür durumdalardır.
Cisimlerin parlaklıkları, yüzeylerinin yansıtıcılık oranları ve dünyaya mesafeleri ile doğrudan bağlantılıdır. Ay’ın yüzeyine gelen ışığı yansıtma oranı yüzde 3 ile 12 arasında değişiyor. Bu oran, Güneş Sistemi içerisindeki diğer büyük cisimlerin ortalaması alındığında, oldukça düşüktür. Bunun nedeni de, Ay’ın koyu gri renkli, pudramsı ve oldukça engebeli bir yüzeye sahip olmasından kaynaklanıyor. Renginin koyu olması ve yüzey yükseklik farkları sebebiyle oluşan gölgelerin fazlalığı ışığı yansıtma oranını düşürüyor.
Ayrıca, Ay’ın yörünge hareketi sırasında Güneş’e olan açısı nedeniyle oluşan Ay’ın evreleri de parlaklığına doğrudan etki eder. Ay, 29.5 günde bir Dünya’nın etrafındaki yörünge turunu tamamlar. Ve bu yörünge turu sırasında Dünya’dan Ay’ın Güneş’e dönük yüzünün belli bir bölümü görülebilir. Böylece evreler oluşur.
Ay’ın parlaklığının en az olduğu dönem Yeni Ay evresidir. Bu dönemde, Dünya’dan Ay’ın çok küçük bir kısmı aydınlık olarak görülür. En parlak olduğu dönem ise, Ay’ın Dünya’nın Güneş’e göre zıt bölgesinde olduğu zaman diliminde gerçekleşen Dolunay evresidir. Dolunay evresinde, Ay’ın Dünya’ya dönük olan yüzü tamamen aydınlıktır. Ve daha fazla ışığı yansıttığı için daha parlak görünür. Bütün bunlara ek olarak, Ay yörüngesinin belli bölümleri Dünya’ya daha yakın mesafededir. Ve Dolunay evresinin bu bölümlere denk gelmesi durumunda Ay, Süper Ay şeklinde görülür. Süper Ay evresinde uydumuz, normal bir Dolunay’a göre yüzde 30 daha parlak görülebilir.
Ay’ın ışık yansıtma oranının diğer Güneş Sistemi cisimleri ortalamasının altında olduğundan bahsetmiştik. Güneş Sisteminin en fazla ışık yansıtma oranına sahip cismi, Satürn’ün uydusu Enceladus’tur. Cassini uzay aracı verilerine göre, Enceladus’un yüzeyine gelen ışığın yüzde 95’ten fazlasını geri yansıttığını biliyoruz. Bütün bu parlaklık değerlerine düşünüldüğünde, Enceladus’un Dünya’nın yörüngesinde olması durumunda, geceleri gökyüzünde Güneş kadar olmasa da, geceyi aydınlatacak kadar parlak bir cisim olurdu.
İlginizi Çekebilecek Diğer Konular
- Ay Ne Zaman Oluştu
- Ay’ın Dünya’ya Uzaklığı
- Ay ile Dünya’nın İlk Fotoğrafı
- Ay Tutulması Nedir
- Tutulmalar Neden Her Ay Gerçekleşmiyor