Venüs Gezegeni Özellikleri, Atmosferi, Yörüngesi ve Keşifler

Venüs gezegeni özellikleri ve keşifler ile ilgili genel bilgiler.

Venüs gezegeni, Güneş’e en yakın ikinci gezegen ve Ay’ın ardından gece gökyüzündeki en parlak ikinci cisimdir. Bu özelliği yüzünden uzun yıllar boyunca yıldız olduğu düşünülüyordu. İsmini antik Roma aşk ve güzelliğin tanrıçasından alan Venüs, benzer boyut ve kütlesinden dolayı Dünya’nın kız kardeşi olarak anılır.

Venüs eski çağlarda, iki farklı yıldız olduğu düşünülmüştür. Gün doğumunda sabah yıldızı ve gün batımında akşam yıldızı olarak adlandırılıyordu. İsimleri Latince’de Vesper ve Lucifer olarak biliniyordu.

Venüs’ün Fiziksel Özellikleri

Kütle: 4.8676 × 1024 kilogram

Yüzey Alanı : 4.60 x 108 kilometre²

Hacim: 9.28 x 1011 kilomemtre3

Venüs, Dünya’nın kütlesinin yüzde 81.5’ine, yüzey alanının yüzde 90’ına ve hacminin yüzde 86.6’sına sahiptir.

Venüs’ün metalik demir çekirdeği 6,000 kilometre genişliğindedir. Venüs’ün erimiş kayalık tabakası 3.000 kilometre kalınlığındadır. Venüs kabuğu çoğunlukla bazalttan oluşur ve ortalama olarak 10-20 kilometre kalınlığında olduğu tahmin edilmektedir.

Venüs atmosferinde hacimce, yüzde 96.5 karbondioksit ve yüzde 3.5 azot ile az miktarda sülfür dioksit, argon, su, karbonmonoksit, helyum ve neon bulunur.

Venüs Gezegeni İklim ve Atmosfer Özellikleri

Venüs, Güneş’e en yakın gezegen olmamasına rağmen en sıcak gezegendir. Bunun sebebi ise, Venüs’ün çok yoğun olan atmosferinden kaynaklanıyor. Yoğun karbondioksit tabakasının üzerinde yer alan kükürt dioksit ve sülfürik asit damlacıklarından oluşan yoğun bulutlar güneş ışığının yaklaşık yüzde 90’lık kısmını uzaya geri yayar. Bu da atmosferi ve yüzeyi arasında tam olarak bir sera etkisi yaratıyor. Sonuç olarak da, ortalama sıcaklık 470 dereceye kadar çıkabiliyor.

 Venüs gezegeni güney kutbu görüntüsü (Magellan Görevinden elde edilen radar verilerinin işlenmesiyle ortaya çıktı.)
Venüs gezegeni güney kutbu görüntüsü (Magellan görevinden elde edilen radar verilerinin işlenmesiyle ortaya çıktı.)

Venüs’ün yüzey gözlemleri, az miktarda azot içeren karbondioksitten oluşan aşırı derecede yoğun atmosferi nedeniyle geçmişte zor olmuştur. Venüs gezegeni yüzey basıncı Dünya’nın yüzey basıncından yaklaşık 92 kat daha fazladır.

Venüs gezegeni gece ve gündüz sıcaklığı, ekvator ve kutuplar arasında neredeyse hiç değişmez. Dünya’nın 23 derece eksen eğimi ile karşılaştırıldığında gezegenin eksenel eğimi 3 dereceden daha düşüktür. Bu da Venüs’ün mevsimsel sıcaklık değişimini en aza indirir.

Venüs gezegeni üzerinde sıcaklıkta gözlemlenen tek fark, yükseklik ile bağlantılıdır. Gezegendeki en yüksek nokta olan Maxwell Montes, yaklaşık 380 ° C sıcaklık ve yaklaşık 45 bar atmosfer basıncı ile en seri bölge olarak biliniyor.

Venüs'ün Atmosferi ve Yüzeyinin Görünümü
Venüs’ün atmosferi neye benziyor? Bu soruya cevap bulmak isteyen araştırmacılar, Venüs’ün yüzeyinden gezegeninin görünümünün böyle olması gerektiğini düşünüyorlar.

Gezegenin en üst bulut katmanındaki rüzgarları hızı yaklaşık olarak 360 km/s biliniyor. Bu Venüs’ün kendi eksenindeki dönüş hızının tam olarak 60 katı. Buna karşılık, gezegen yüzeyindeki rüzgarların sadece saatte birkaç kilometre hızda olduğu tahmin ediliyor.

Venüs Gezegeni Yüzeyi

Venüs gezegen yüzeyi son derece kurudur. Oluşum ve evrimi sırasında, Güneş’ten gelen ultraviyole ışınlar suyu hızla buharlaştırdı ve gezegenin uzun süre eriyik halde kalmasını sağladı. Günümüzde Venüs yüzeyinde sıvı halde bulunan su yoktur. Çünkü ozon dolu atmosferi sayesinde oluşan kavurucu ısı, suyun sıvı halde kalmasına izin vermez.

Venüs, yaklaşık üçte ikisi bugün hala faal olan yanardağlara sahiptir. Bunlardan 167 tanesi genişliği 100 kilometreyi geçen büyük yanardağlardan oluşuyor.

Venüs Gezegeni Yüzeyindeki Volkan Görünümü
Venüs volkanının 3 boyutlu perspektifi. NASA’nın Magellan misyonunun radar verilerinden elde edildi.

Venüs’te volkanik aktivitenin devam edebileceğine dair işaretler bulunuyor. 1970’lerde Sovyet uzay programı ve daha sonrasında Avrupa Uzay Ajansı tarafından gerçekleştirilen görevler kapsamında, Venüs atmosferinde yıldırım fırtınaları tespit edildi. Kükürt asidi haricinde herhangi bir yağış yaşamadığı için yıldırımların volkanik bir patlamayla meydana geldiği teorisi üzerinden duruluyor.

6 dağlı bölge ismi verilen alan Venüs gezegeni yüzeyinin yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Maxwell olarak adlandırılan dağ sırası, 870 km uzunluğu ve yaklaşık 11.3 km yüksekliğiyle gezegendeki en yüksek yer olma özelliğini taşıyor.

Venüs ayrıca Dünya üzerindeki hiçbir şeye benzemeyen bir takım yüzey özelliklerine de sahiptir. Örneğin, yüzeyinde 155 ile 580 km genişliği arasında değişen hale veya halka benzeri yapılar bulunuyor. Bilim adamları, bu halkaların kabuğun altındaki sıcak malzeme yükseldiğinde, bunların oluştuğuna inanıyorlar. Venüs ayrıca birçok vadi ve sırtta yer alan karo veya mozaik benzeri yükseltilmiş arazilere sahiptir.

Venüs Yörünge Özellikleri

Venüs, yukarıdan bakıldığında, Güneş Sistemi’ndeki diğer gezegenlerin çoğundan farklı olarak saat yönünde dönen tek gezegendir. Bu nedenle Venüs’te güneş batıdan yükselip, doğudan batar.

Venüs ve Dünya
Benzer Gezegenler – Venüs ve Dünya

Venüs’ün Dünya’ya en yakın mesafesi 41 milyon kilometredir. Bu olay, ortalama 584 günde bir gerçekleşir. Gezegen, her 224,65 günde bir Güneş etrafındaki yörüngesini tamamlar. Bu yüzden 1 Venüs yılı, yaklaşık 225 Dünya gününe eşit olarak hesaplanır.

Güneş’e ortalama uzaklığı 108,208,930 kilometredir. Bu uzaklık Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının 0.72 katına denk gelir.

Venüs Gezegeni Keşfi

Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve Avrupa Uzay Ajansı Venüs’e şimdiye kadar 20’den fazla uzay aracını gönderdiler.

Venüs’ü keşfetmeye yönelik ilk girişimler Venera Programı vasıtasıyla 1960’lı yıllarda Sovyetler tarafından yapıldı. İlk uzay aracı Venera-1, 12 Şubat 1961’de fırlatıldı. Fakat fırlatılışının 7 gün sonrasında uzay aracı ile bağlantı koptu. Bağlantı koptuğu sırada uzay aracının Venüs’e 100.000 kilometre mesafede olduğu düşünülüyor.

Rusya'nın Venüs'e gönderdiği ilk uzay aracı olan Venera 1'in görünümü
Venüs’e gönderilen ilk uzay aracı: Venera 1

Amerika Birleşik Devletleri, 22 Temmuz 1962’de Mariner 1 uzay aracını, Venüs uçuşunu gerçekleştirmek amacıyla fırlattı. Fakat burada da, fırlatma sırasında iletişim kayboldu. 14 Aralık 1962’de başlatılan Mariner 2 görevi, Venüs’un yüzeyinden 34.833 km’lik uzaklığa kadar yaklaştı. Bu görev sonucunda Venüs gezegen sıcaklığı ve kütlesi gibi bilgiler edinildi.

Venera-3 uzay aracı, Sovyetlerin Venüs’e ikinci girişimiydi. Uzay aracı, 1 Mart 1966’da gezegenin yüzeyine indirildi. Ama maalesef iletişim sistemi, herhangi bir gezegensel veriyi geri iletemedi.

18 Ekim 1967’de Sovyetler, Venera-4 uzay aracı ile tekrar yüzeye inmeyi denediler. Gezegene ulaştıktan sonra, sonda başarılı bir şekilde atmosfere girdi ve incelemeye başladı. Yüzde 90-95 seviyelerindeki karbondioksit varlığı ve 500 dereceye ulaştığı ölçülen sıcaklıklar bildirildi. Gezegenin yoğun atmosferi sebebiyle iniş beklenenden uzun sürdü ve yüzeye 24.96 kilometre kala bataryalar bitti.

Venera-7, gezegenin yüzeyinden veri alma niyeti ile inşa edildi ve bu doğrultuda yoğun basınca dayanabilen güçlendirilmiş bir iniş modülü yapıldı. 15 Aralık 1970’de atmosfere girerken, bozulan bir paraşüt nedeniyle yüzeye çarptı. Buna rağmen veri aktarımı durmadan önce 23 dakika boyunca sıcaklık verisini ve ilk telemetriyi gezegenin yüzeyinden geri almayı başardı. Böylece bir ilk başarıldı.

Venera-10 uzay aracının gönderdiği Venüs gezegeni yüzeyi görüntüsü
Venera-10 uzay aracının gönderdiği Venüs gezegeni yüzeyi görüntüsü (Başka bir gezegen yüzeyinden yakalanan ilk görüntü olma özelliği taşıyor.)

Sovyetler, 1972 ve 1975 yılları arasında üç tane daha Venera sondası fırlattılar. Birincisi, 22 Temmuz 1972’de Venüs’e indi ve 50 dakika boyunca veri iletmeyi başardı. Venüs’ün atmosfere sırasıyla 22 Ekim ve 25 Ekim 1975’te giren Venera-9 ve Venera-10 başka bir gezegenden yüzey görüntüsü almayı başaran ilk uzay aracı oldular.

NASA’nın Magellan uzay aracı, Venüs’ün yüzeyinin haritasını radar kullanarak çıkarmak için 4 Mayıs 1989’da fırlatıldı. Magellan, dört buçuk yıllık görev süresince, gezegenin bugüne kadarki en yüksek çözünürlüklü görüntülerini sağladı. Ayrıca görevi kapsamında gezegenin yüzey alanının yüzde 98’inin haritasını çıkardı. Bu haritalar 100 metreye kadar küçük ayrıntıları bile gösteriyor.

 

 

 

 

Yorumları Göster (2)