ESA’nın Swarm uydusundan gelen verilere göre, Dünya’nın manyetik kuzey kutbu, son on yılda, Kanada’dan Sibirya’ya doğru geçtiğimiz birkaç yüzyıldaki hareketinden dört kat daha hızlı ilerliyor.
Yaşadığımız gezegen Dünya’nın iki farklı kuzey kutbu bulunuyor. İlki, olan coğrafi kuzey kutbu yıllar geçse de sürekli aynı yerde sabit kalır. İkincisi manyetik kuzey kutbu ise değişkendir ve sürekli hareket eder. Fakat bu sefer, durum her zamankinden daha farklı gelişiyor.
Dünya’nın manyetik alanı, her iki ucunda iki kutup bulunan bir mıknatıs gibi görünse de, oluşum şekli çok daha karmaşıktır. Yeryüzünün derinliklerinde, çekirdeğin dış katmanı sıvı erimiş demirdir. Bu demir hızla döner ve bir çember boyunca yüklü parçacıkları sürekli olarak taşımaya devam eder. Hareketli elektrik yükleri bir elektrik akımı üretir ve bu elektrik akımının şiddetlenip kendi üzerine katlanmasıyla, binlerce kilometre uzaklığa kadar yayılan, Güneş Sisteminin en güçlü manyetik alanlarından biri ortaya çıkmış olur.
Elektrik akımının kaotik bükülmesi nedeniyle, manyetik alan yıllar boyunca şeklini ve konumunu sürekli olarak değiştirir. 1800’lerin başından itibaren başlayan ölçümler sonucunda yaklaşık 200 yıldır değiştiğini biliyoruz. Fakat, son yıllarda hızlanan hareketin sebebi ise bilinmiyordu.
Dünya’nın manyetik alanının ayrıntılarını haritalayan ESA’nın Swarm uyduları topladıkları verilerle bu durumun nedenini çözmüşe benziyor. Kuzey manyetik kutbunun yeri, iki büyük manyetik bölgenin dengeleme hareketiyle belirleniyor. Toplanan verilere göre bu bölgelerden biri son yıllarda gittikçe zayıflıyor ve diğerinin baskın olmasına izin verdiği için Dünya’nın manyetik alanı Sibirya‘ya doğru yer değiştiriyor.
Araştırmacılar bu değişimin, en az on yıl daha süreceğini tahmin ediyorlar. Fakat Dünya’nın çekirdeğinin karmaşık yapısından dolayı bundan sonra ne olacağını söylemek mümkün görünmüyor. Kuzey manyetik kutbu uzun yıllardır bulunduğu Kuzey Kanada’daki evine dönebilir veya Doğu Rusya’nın uzak bölgelerine doğru kalıcı olarak yer değiştirebilir.
Öte yandan, bu durum insanların yaşamını da doğrudan etkileyecektir. Cep telefonu da dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki navigasyon sistemleri, GPS sistemleriyle birlikte navigasyona yardımcı olmak için pusulaları kullanıyorlar. Manyetik kuzeyin yeri yanlış algılanırsa, nerede olduğunuzdan asla tam olarak emin olamazsınız.
Bu nedenle, manyetik kuzey kutbunun yer değişikliğinin tahmin edilemez olması, manyetik kuzeyin hareketini sürekli olarak gözetim altında tutmamız gerektiği gerçeğini hatırlatıyor.
İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar
- Yıldızlar Nasıl Oluşur
- Dünya’nın Yeni Uydusu: 2020 CD3
- Dünyaya En Yakın Gezegen Değişti mi
- Satürn’ün Uydu Sayısı