790 Bin Yaşındaki Kayıp Krater Bulundu
Araştırmacılar, yaklaşık yüz yıldan beridir nerede olduğunu bulamadıkları meteor çarpması sonucu oluşan gizemli 790 bin yıl yaşındaki kraterin yerini tespit ettiklerini açıkladılar.
Dünyanın dört bir yanında araştırmacılar, 20. yüzyılın başından itibaren Hindistan’dan Çin’e, Batı Pasifik’ten Doğu Antartika’ya kadar farklı coğrafyalarda bulunan tektit isimli kaya parçalarının kaynağını bulmaya çalışıyorlardı.
Bu tür taşlar, belli bir büyüklükteki meteorlar yeryüzüne çarptıklarında etrafa saçılırlar. Ve neredeyse dünya yüzeyinin üçte biri gibi bir alana yayılan tektit parçalarının oluşabilmesi için büyük bir çarpışmanın meydana gelmesi gerektiği üzerine duruluyordu. Fakat, dünya yüzeyinde böylesine bir çarpışmanın oluştuğuna dair net bir krater bulunamamıştı.
Geçtiğimiz günlerde bu konu üzerine çalışmalarını sürdüren araştırmacılar, bu kraterin Laos’taki Bolaven Platosu üzerinde bulunduğunu açıkladılar. Ve, hesaplamalara göre tahmini olarak 5 bin kilometrekarelik bir kraterin bu platoda soğuyan volkanik lav katmanının altında gizlendiği bildirildi.
Uzun yıllardır yapılan çalışmaların başlangıç ve ilerleyiş noktasında tektit isimli taşlar yer alıyor. Şöyle ki: bir meteor Dünya’ya çarptığında, o bölgede bulunan kayalar, üretilen yoğun ısıdan dolayı eriyebilir ve ardından tekrar soğuyarak cam benzeri tektit parçalarını oluşturabilirler. Bir meteor çarpışmasının kanıtı olan bu parçalar, aynı zamanda çarpışmanın nerede olduğunu da bulmayı sağlayabilir. Çünkü, bir çarpışma gerçekleştiğinde, her ne kadar tektit parçaları kilometrelerce uzaklıklara kadar yayılabiliyor olsa da, çarpışma bölgesinde en yoğun olarak bulunurlar.
Araştırmacılar, ilk olarak tektit parçalarının yayıldığı alana bakarak kraterin genişliğinin ne olabileceği konusunda tahminler bulunmayı ve bu büyüklüğe göre bir yer aramayı seçtiler. Ve krater büyüklüğünün 300 metre ile 15 kilometre arasında olduğu tahmini üzerinde duruldu.
Aramaların başlangıcı olarak da, Çin, Laos ve Kamboçya ülkelerinin birbirlerine komşu olarak sınır alanlarındaki kraterler incelendi. Fakat, bu kraterler aranılanın aksine çok daha yeni oluşmuşlardı. Bu yüzden, daha eski zamanlarda oluşmuş kraterlere yönelindi.
Daha eski çağlarda oluşmuş kraterlerin incelenmesinde ise genellikle deforme olmalarından dolayı bulunma sıkıntısı oluyor. Bu nedenle daha önceden bir krater olduğu farkına varılamayan gizemli bir çukur bulma arayışı başladı.
Laos’un Bolaven Platosu üzerinde soğumuş lav katmanı kapatılan bu alan kanıt bulmak amacıyla incelendiğinde, lav katmanın yaş aralığının 50 bin ile 790 bin yıl arasında olduğu anlaşıldı. Bu yaş aralığı aranılan kraterin yaşı ile doğrudan örtüşüyordu.
Bu bölgedeki geniş bir alan üzerinde yapılan 400 ayrı ölçüm sonucunda, lav katmanın altında 100 metre derinliğinde, 13 kilometre genişliğinde ve 17 kilometre uzunluğunda eliptik bir krater keşfedildi. Araştırmacılar, bölgedeki bu katmanın krateri tamamen örttüğünü ve yüz yıldır aranan kraterin sonunda bulunduğu açıkladılar.