Mars’ta Antik Vaha Keşfedildi

NASA’nın Curiosity uzay aracı, Mars’ın Gale Krateri içerisinde yaptığı araştırmalar sonucunda, bu bölgenin geçmişte göl ve akarsulara ev sahipliği yaptığını keşfetti.

Yaklaşık 150 kilometre genişliğindeki Gale Krateri içerisinde bulunan kayalar üzerine yapılan incelemelerde, kayaların yapılarında bol miktarda mineral tuzlar keşfedildi. Araştırmayı yapan bilim insanları bu durumun, geçmişte suyla dolu olan havzanın bazı dönemlerde kurumasına bağlı olarak yaşandığını düşünüyorlar. Çeşitli iklimsel veya gezegensel olaylardan dolayı taşan ve buharlaşan suların, havzada milyarlarca yıl boyunca bu döngüde devam etmiş olduğu görülüyor.

Gale Krateri, büyük bir çarpışma sonucu olmuş kraterdir. Zaman içerisinde akıntılar ve rüzgarlarla çevreden taşınan tortu, kraterin tabanında, katmanlar halinde birikmiştir. Belli bir zaman boyunca biriken tortular sertleştikten sonra, rüzgar, bu katmanları aşındırarak kraterin merkezinde bulunan Sharp Dağı‘nı oluşturmuştur.

Günümüzde Curiosity’nin tırmanışı sırasında incelediği, dağın yamaçlarında açığa çıkan her katman, Mars tarihinin farklı bir dönemini ortaya koyuyor. Ve o dönemde hüküm süren çevre koşulları hakkında ipuçları veriyor. Böylece, milyarlarca yıl içerisinde Mars ikliminde ne gibi değişikliklerin olduğunu gösterebilecek katmanlar incelenerek daha fazla bilgi edinilebiliyor.

Old Soaker - Mars

Sutton Adası Tuzları

Araştırma kapsamında çalışmalarının merkezinde bulunan tuzlar, Curiosity’nin Sutton Adası denilen 150 metre yüksekliğindeki tortu kayasında yaptığı incelemeler sırasında bulundu.

Bölgede daha önceden bulunan çamurlar, orada geçmişte bir kuraklaşma meydana geldiğini gösteriyordu. Bunlara ek olarak bulunan Sutton Adası tuzları, suyun da tuzlu suyla dönüştüğünü gösteriyor.

Genellikle, bir göl tamamen kuruduğunda, arkasında saf tuz kristalleri yığınları bırakır. Fakat Sutton Adası tuzları bunlardan biraz daha farklıdır. Bu tuzlar, sofra tuzu değil, mineral tuzlarıdır. Ayrıca, ıslak ortamda kristalize oldukları düşünülen bu tuzlar, tortu katmanlarının içerisine karışmış durumdadırlar.

Araştırma ekibi, Mars ile Dünya’nın oluşum aşamalarının benzer olmasından yola çıkarak, Sutton Adası’nın gezegenimizdeki Güney Amerika’nın Altiplano bölgesinde bulunan tuz göllerine benzediğini düşünüyorlar. Altiplano’da dağdan akan sular bu kurak ve yüksek rakımda bulunan platoyu bir kapalı havzaya dönüştürür.  Bu yapısıyla Mars’ın Gale Krateri de benzer bir kapalı havzadır.

Altiplano’daki göller, Gale Krateri ile benzer şekilde iklim değişimlerden oldukça etkilenirler. Hatta, kuraklık dönemlerinde, Altiplano göllerinin bazıları tamamen kuruyabiliyor. Ayrıca, üzerinde bitki örtüsü olmaması da onları Mars’a biraz daha benzer hale getiriyor.

YouTube video

Şimdilik eldeki bilgiler doğrultusunda yapılan bu araştırma, Mars’ın geçmişte ne gibi bir iklimsel değişiklik yaşadığını tam olarak anlatamaz. Bunun için çok daha farklı bölgelerden örnekler alınmalıdır. Fakat, Gale Krateri gölünün oluşumu hakkında daha kesin bilgiler edinilebilir.

Curiosity uzay aracı, önümüzdeki yıllar içerisinde tuz yatakları olarak bilinen bölgeyi inceleyecek. Bu bölgeden toplayacağı veriler doğrultusunda, belki de araştırmaların bir noktada sebebi olan, Mars’ın ne kadar süre boyunca mikrobiyal yaşamı destekleyebilecek durumda kaldığını öğrenebiliriz.

yorum Yap