Cüce Gezegen Eris Özellikleri ve Keşfi

Eris, Güneş Sistemi içerisinde yeni gezegen keşfetme ihtimallerinin azaldığı düşünülen bir zamanda ortaya çıkarak, hala keşfedilecek çok şey olduğunu göstermesi açısından astronomi dünyası için oldukça büyük bir öneme sahiptir. Fakat aynı zamanda günümüze kadar sürecek olan bir tartışmayı da başlatarak, daha önce bildiğimiz şeyleri de silmeyi başardı.

Eris’in Keşfi ve Cüce Gezegen Oluşu

Eris, 2005 yılında Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Micheal Brown ve ekibi tarafından ilk olarak keşfedildiğinde, “10. gezegen bulundu” açıklaması ile duyuruldu. Dış Güneş Sistemi olarak adlandırılan bölgedeki Kuiper Kuşağı içerisinde 2002-2005 yılları arasında Sedna, Quaoar ve Orcus gibi cisimlerin keşfedilmesine rağmen, keşfedilen diğer bir cisim olmak yerine, Eris’in yeni bir gezegen olarak adlandırılması başlangıçta astronomi dünyasının biraz afallamasına sebep olsa da, dönemin gezegen olma koşullarının gereği olarak karşı çıkmak da zordu.

Cüce gezegenlerin bazılarının uyduları ile birlikte görünümü. Eris ve Dysnomia. Plüton, Charon Hydro ve Nix. Haumea, Makemake ve Ceres
Cüce gezegenler ve uyduları

Yaklaşık olarak Plüton büyüklüğünde ve küre şeklinde olan Eris’in gezegen olamayacağını söylemenin imkansızdı. Fakat yine de Eris’in gezegen olmasını astronomi cemiyeti içerisinde bir türlü tam olarak kabul görmedi. Ve çok fazla geçmeden karşıt görüşlü gökbilimciler, gezegen boyutlarında ve küre şeklinde birçok cismin ilerleyen zamanda bulunabileceğini, bu yüzden gezegen tanımının yetersiz olduğunu ve düzenlenmesi gerektiği önerisini getirdiler.

Artan tepkiler doğrultusunda Ağustos 2016’da toplanan Uluslararası Astronomi Birliği oy birliği ile Eris’in gezegen değil, bu toplantıda oluşturulan gezegenin bir alt sınıfı olan cüce gezegen olarak sınıflandırılmasına karar verildi.

Cüce gezegenin ismi ise, astronomi dünyasını ikiye bölmesi ve tartışmalar yaratmasından dolayı keşfeden kişi olan Micheal Brown, antik Yunan anlaşmazlık ve çekişme tanrıçasının ismi olan kişi Eris’i NASA aracılığıyla duyurdu ve günümüzde bu isim kullanılmaya devam ediliyor.

Eris’in Özellikleri

Cüce gezegen ile ilgili fiziksel bilgileri keşfedildiğinde az da olsa biliyorsak da, en net bilgiler keşfinden 5 yıl sonra bir yıldızın önünden geçişi sırasında elde edildi.

Bu geçiş sırasında çapı yaklaşık olarak ölçülebilen Eris’in çapı 2326 kilometredir. Plüton’un çapının son ziyaretlerdeki ölçümlere göre 2370 kilometre olduğu bir noktada boyut olarak neredeyse eşittirler.

Eris tıpkı gezegenimiz Dünya gibi bir uyduya sahiptir. Uydusunun ismi Dysnomia’dır. Ve çapı hesaplanırken uydusunun hareketlerinin incelenmesiyle Plüton’dan yaklaşık yüzde 27 daha fazla bir kütleye sahip olduğu sonucuna da ulaşıldı.

Eris’in yörüngesi oldukça ilginçtir. Çünkü en yakın olduğu nokta ile en uzak olduğu nokta arasında ciddi bir fark bulunuyor. Eris’in Güneş’e en yakın bulunduğu noktanın Güneş’e mesafesi 5.8 milyar kilometre iken, en uzak mesafesi 14.6 milyar kilometredir.

Yüzey sıcaklığı ile ilgili yapılan tahminler ise yüzeyinin -240 dereceden daha soğuk olacağı yönündeydi. Ama bu Güneş gören bölümünün sıcaklığıdır.

Eris Hakkında Kısa Bilgiler

  • Keşif tarihi: Ocak 2005
  • Eris’in Uydusu: 1 adet var. (Dysnomia)
  • Eris’in Çapı: 2326 Kilometre
  • Eris’in Güneş’e en uzak olduğu mesafe: 14.6 milyar kilometre
  • Eris’in Güneş’e en yakın olduğu mesafe: 5.8 milyar kilometre
  • Ekseni dönüşünü tamamlama süresi: 25.9 Dünya saati
  • Eris’in Güneş etrafındaki yörüngesinin uzunluğu: 561 Dünya Günü
  • Albedo (Yüzey yansıtıcılığı): % 95
  • Yüzey sıcaklığı: -240 dereceden daha soğuk

UzayCo

yorum Yap