Başka Gezegenlerde Güneş Tutulması Yaşanıyor mu?

Güneş tutulması Dünya’ya özgü bir olay mı, yoksa her gezegende gerçekleşebilir mi?

Tam Güneş tutulması gibi insan ömründe neredeyse bir defa çıplak gözle denk gelebileceğimiz bir olay  başka gezegenlerde de farklı zamanlarda oluşabiliyor mu?

Doğrudan soruya cevap vererek başlayalım. Evet, başka gezegenlerde de tam Güneş tutulması yaşanabilir. Ama belli şartların oluşması gerekiyor. Bilindiği üzere Güneş tutulması, Ay’ın Güneş’in yüzeyini tamamen kapatması sonucu oluşuyor. Ve aynı durum başka gezegenler için de geçerlidir. Yani, eğer ki bulunduğunuz gezegenin Güneş ile arasına girebilecek ve onu tamamen gölgeleyebilecek yeterlilikte bir cisim varsa, tam Güneş tutulması yaşanacaktır. Tabi bu gezegenimizdeki kadar gösterişli olmayabilir.

Peki, Güneş Sistemindeki bütün gezegenlerde Güneş tutulması gerçekleşiyor mu? Öncelikle kısa olarak bir bilgilendirme ile başlamamız gerekiyor. Güneş tutulması, tam ve kısmi olarak ikiye ayrılıyor. Tam olması için Güneş’in yüzeyinin tamamen gölgelenmesi gerekiyor. Kısmi tutulmada ise, Güneş’in yüzeyinin bir miktar gölgelenmesi yeterlidir.

Güneş tutulması şeması
Güneş tutulması nasıl oluşur?

Güneş tutulması genellikle gezegenlerin uydularının gezegen ile Güneş arasında bulunması sırasında oluşurlar. Ve tam bir tutulmanın yaşanabilmesi için belli bir büyüklüğün üzerinde olması gerekiyor. Bu şartlar altında Venüs ve Merkür gibi uydusu bulunmayan gezegenlerde tam tutulma gerçekleşemez.

Güneş’e uzaklık sıralaması ile gidersek, sıradaki gezegen Mars’ta ise, iki uyduya sahip olmasına rağmen, uydularının boyutlarının küçük olması sebebiyle sadece kısmi tutulmalar görülebilecektir. Mars’ta görev yapan Curiosity uzay aracının çektiği aşağıdaki görüntüler, tutulmanın ne oranda gerçekleştiğini ve tam tutulma için nasıl bir cismin gerekli olduğunu anlamınızı sağlayacaktır.

Mars Kısmi Güneş Tutulması görüntüsü
20 Ağustos 2013 tarihinde Mars’ın iki uydusunun daha büyük olanı Phobos’un Güneş’in önünden geçişi sırasında yaşanan kısmi Güneş tutulmasının görünümü

Sonrasında inceleyeceğimiz gezegenler olan Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’de ise tam tutulma net bir şekilde gözlemlenebilecektir. Özellikle Uranüs ve Neptün’ün Güneş’e olan uzaklıkları sebebiyle, Güneş’in bu gezegenlerdeki görünümü oldukça küçüktür. Bu yüzden tam tutulma oldukça kolayca yaşanabilecektir. Fakat aynı zamanda bu gaz devlerinin son derece büyük uyduları olması sebebiyle daha yakın olmaları durumunda bile tam tutulma gerçekleşecektir. Hatta Jüpiter ve Satürn’ün bazı uydularında bile tam tutulma yaşanabilir.

İlginizi Çekebilecek Benzer Konular

yorum Yap