Birçok bilinmeyen noktaya sahip olan kara delikler nasıl oluşuyorlar?
Kara delikler nasıl oluşuyorlar? Ve nasıl bu kadar yıkıcı bir güce sahipler? Bütün bu bilinmezlikler eşliğinde kara delikler, hala uzaydaki en ilgi çekici konu olmaya devam ediyorlar. Böylesine karışık ve tam olarak kanıtlanmamış teoriler üzerinden ilerleyen bir konuda adım adım ilerlemek uygun olacaktır.
Kara deliklerin oluşum prensibi ilk olarak 18. yüzyılda jeolog John Mitchell tarafından tasarlandı. Güneşi kendi boyutuna göre oldukça küçük olacak şekilde sıkıştırabilseydik, son derece güçlü bir yerçekimine sahip olurdu. Ve ışık hızındaki bir cisim bile ondan kaçamayabilirdi.
Başlangıçta kara delikler John Mitchell’in düşünce tarzı gibi soyut matematiksel kavramlardan başka bir şey sayılmamıştı. Hatta Einsten bile gerçekte var olmadıklarını varsayıyordu. Fakat 1931’de, astronom Chandrasekhar, belirli bir yüksek kütleye sahip yıldızların, ömürlerini doldurduktan sonra kara deliklere dönüşebileceğini hesapladı. Hesaplamaların doğru olduğuna inan astronomlar uzayı incelemeye ve örnekler bulmaya başladılar.
Kara Delik Nedir? Kara Delikler Nasıl Oluşur?
Yıldızların çekirdeğinde milyonlarca ton hidrojen her saniye helyuma dönüştürülmekte ve gama radyasyonu açığa çıkmaktadır. Bu füzyon süreci, ekzotermik bir reaksiyon olup, ihtiyaç duyulandan daha fazla enerji açığa çıkarır.
Büyük yıldızlar hayatlarının sonuna ulaştığında, helyuma dönüştürdükleri hidrojen neredeyse tükenir. Hidrojenin tükenmesi sonucu bu yıldızlar, helyumu yakmaya başlarlar. Helyum bittikten sonra, karbon ve daha sonra oksijene geçerler.
Tam bu noktada şu bilgiyi vermek bir sonraki aşamadaki olayları anlamayı daha kolay hale getirecektir. Yıldızlar iki karşıt güç tarafından mükemmel dengede tutulur. Füzyon sonucu ortaya çıkan radyasyonun dışa doğru baskısı ve yerçekimi kuvvetinin içe doğru baskısı vardır.
Yıldızın yakıtının tükenmeye başlamasıyla gerçekleşen füzyonlar artık yıldızın dış katmanlarını desteklemek için yeterli enerjiyi sağlayamaz duruma gelir. Radyasyon yeterli sayıda açığa çıkmadığı için yerçekimi kuvveti galip gelir ve üst katmanlar içe doğru çöker. Ardından da Süpernova denen patlama yaşanır.
Süpernova sonrasında yıldızın küçük bir bölümü parçalanmadan kalır. Albert Einstein’ın genel görecelik denklemlerine göre, yıldızın kalan bölümünün kütlesi Güneş’in kütlesinin üç katına sahipse, kalan yıldızın güçlü yerçekimi kuvvetinin yıldızın oluştuğu materyali ezerek sonsuz yoğunluğa sahip sonsuz küçük bir noktaya kadar küçüleceği tahmin ediliyor. Böylelikle kara delik oluşmuş oluyor.
Ayrıca nötron yıldızları gibi yüksek yoğunluklu cisimlerin birbirleri ile çarpışmaları sonucunda da kara delik oluşabilir.
UzayCo